Welke voorwaarden kun je beter niet tekenen binnen een overeenkomst?

Veel zzp’ers in de zorg werken als onderaannemer voor zorgorganisaties of laten zich bemiddelen door een bureau. Vaak hebben deze bedrijven een eigen overeenkomst opgesteld. Het komt vaak voor dat zzp’ers in de zorg zo’n overeenkomst ‘gewoon’ tekenen. Achteraf zien ze pas dat er vreemde voorwaarden in die overeenkomst staan. ‘Eerst lezen en dan pas tekenen‘, is dan ook ons advies.

‘Goedgekeurd door de Belastingdienst’ bestaat niet

Zodra een bureau of organisatie aangeeft dat een werkwijze of constructie is ‘goedgekeurd door de Belastingdienst’, moeten onmiddellijk alle alarmbellen gaan rinkelen. De Belastingdienst keurt namelijk geen werkwijzen of constructies goed. ‘Fiscaal veilig‘ bestaat niet. Het is met het huidige fiscale en arbeidsrechtelijke systeem helaas zo, dat zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer, géén garanties vooraf krijgen. Je bent dus nooit helemaal ‘veilig’. De mens is gek op zekerheid en daarom zijn we gevoelig voor zinnen als ‘goedgekeurd door de Belastingdienst’. Dat lijkt veilig, maar is het dus niet.

Er is geen enkele constructie die op voorhand is goedgekeurd of waar helemaal geen risico’s aanwezig zijn. Risico’s zijn er altijd. Geeft een organisatie aan dat het bij hen toch echt allemaal goed geregeld is? Vraag dan om een kopie van de verklaring van de Belastingdienst waaruit dat blijkt. En check die bij de Belastingdienst. Geeft een organisatie aan dat ‘vele honderden zzp’ers je voorgingen’ en dat je het daarom echt wel kunt vertrouwen? Krab je dan nog eens achter je oren…

Hoe zit het dan met ‘goedgekeurde modelovereenkomsten’?

De wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie (DBA) maakte het mogelijk dat modelovereenkomsten tussen zzp’ers en opdrachtgevers op voorhand worden gecontroleerd en goedgekeurd door de Belastingdienst. De lijst met die overeenkomsten vind je hier. Als de praktijk tussen zzp’er en opdrachtgever overeenkomt met de overeenkomst, dan mag de opdrachtgever er vanuit gaan dat de zzp’er niet in een dienstverband werkt. Maar dan moet die praktijk dus precies zo zijn als in de overeenkomst staat vermeld. En daar ligt nu precies het probleem. De praktijk en de overeenkomst komen meestal niet precies overeen. De Belastingdienst keurt dus op voorhand ‘goed’, maar kan achteraf, op basis van feiten en omstandigheden, bepalen dat de opdrachtgever zich niet aan de overeenkomst heeft gehouden. Die ‘goedkeuring van de Belastingdienst’ zegt dan dus niet veel.

Enige tijd geleden heeft de Belastingdienst nieuwe modelovereenkomsten voor praktijkwaarneming en praktijkmedewerking ter beschikking gesteld voor gz-psychologen, specialisten en psychotherapeuten.

Wil je meer weten over hoe je buiten een dienstverband kunt blijven? Lees ons artikel waarin we de eisen van de Belastingdienst aanhalen.

Het verleggen van ondernemersrisico’s hoort niet

Een zorgorganisatie of bemiddelende partij mag een overeenkomst opstellen waarin ze mogen zetten wat ze maar willen. Het is aan jou, de zzp’er of opdrachtnemer, om te bepalen of je daarvoor wil tekenen. Zo’n overeenkomst is dus altijd iets wat de opdrachtgever of bemiddelende partij heeft bedacht.

Er zijn zeer nette overeenkomsten in omloop die door heel betrouwbare organisaties zijn opgesteld. Maar er bestaan ook waanzinnig slechte overeenkomsten waarbij je als zzp’er in de zorg enorme risico’s loopt. Het is daarom hartstikke belangrijk dat je de overeenkomst, voordat je tekent, heel goed leest. Laat je goed voorlichten over de consequenties van bepaalde voorwaarden, zeker als je deze niet goed begrijpt. Ja, het komt dus voor dat een opdrachtgever jou voor duizenden euro’s het schip in laat gaan met passages binnen zo’n overeenkomst. Zelfstandige zorgverleners kunnen zich vaak niet voorstellen dat de wereld zo in elkaar zit, maar we maken het bij SoloPartners helaas wekelijks mee. Veel zzp’ers in de zorg zijn veel kwetsbaarder dan ze denken.

Risico’s afschuiven op de zzp’er

Een veelvoorkomende methode die we tegenkomen, is het verleggen van ondernemersrisico’s naar de zzp’er. De (bemiddelings)organisatie probeert mogelijke problemen naar jou door te schuiven door middel van voorwaarden binnen de overeenkomst .

We gaan hieronder in op een aantal mogelijke ‘foute voorwaarden’ die je kunt tegenkomen binnen zo’n overeenkomst:

1. ‘Als de Belastingdienst bij ons geld komt verhalen, dan sturen we die door naar jou’
   Deze voorwaarde zien we vaak binnen overeenkomsten. Wordt de opdrachtgever achteraf (!) toch als werkgever gezien? Dan zou deze de navorderingen van de Belastingdienst aan de opdrachtgever kunnen verschuiven naar jou als zzp’er. Zo loopt de opdrachtgever geen risico. Deze ‘foute voorwaarde’ wordt ook voor mogelijke btw-vordering gebruikt.
   Hoe moet je hiernaar kijken?
   De opdrachtgever kiest ervoor om te werken met een zzp’er. Dat brengt risico’s met zich mee in de arbeidswet en binnen de wet op de omzetbelasting. Het kan zo zijn dat de Belastingdienst een ander oordeel heeft over de arbeidsrelatie of omzetbelasting dan wordt gehoopt. Dat is onderdeel van het spel dat we spelen. Wil de opdrachtgever die risico’s niet dragen, adviseer deze dan om iemand in dienst te nemen, maar laat deze risico’s niet bij jou neerleggen!
2. ‘Als de zorgorganisatie, gemeente, zorgverzekeraar of het zorgkantoor niet betaalt, krijg jij je geld ook niet’
   Hier wordt het betalingsrisico dat een bemiddelende partij of opdrachtgever loopt, neergelegd bij de zzp’er. We zien dit bijvoorbeeld bij niet-gecontracteerde zorgorganisaties. Daar wordt het steeds moeilijker om uitbetaald te krijgen door de zorgverzekeraar. Deze organisaties nemen dan bepalingen op waarin staat dat de zzp’er niet betaald krijgt als het niet lukt om het geld te ontvangen.
   Hoe moet je hiernaar kijken?
   Ondernemen betekent risico lopen. Als je de risico’s voor uitbetaling bij de zzp’er neerlegt, kun je als bemiddelaar of opdrachtgever risicoloos ondernemen. Dat wil iedereen wel, maar zo werkt het in de praktijk niet. Wil een bureau of opdrachtgever geen risico lopen bij het ondernemen en willen zij dat risico op jou afschuiven? Dan is het misschien niet de juiste opdrachtgever voor jou!
3. ‘Als de gemeente, zorgverzekeraar of het zorgkantoor de indicatie ooit aanpast, moet jij geld terugbetalen‘
   Veel van onze leden zijn werkzaam binnen de thuiszorg. Juist daar is veel te doen over het aanpassen van indicatiestellingen door zorgverzekeraars. We zien overeenkomsten waarin staat dat ‘als de indicatiestelling ooit (!) met terugwerkende kracht wordt aangepast, de schade hiervan wordt verhaald op de zzp’er’.
   Hoe moet je hier naar kijken?
   Als een zorgorganisatie besluit om binnen de Aanspraak Wijkverpleging zorg te gaan verlenen, dan is dat hun keuze. Zij lopen via de indicatiestellingen ondernemersrisico, aangezien zorgverzekeraars specifieke opvattingen hebben over die indicaties. Dat is niet jouw probleem als onderaannemer, maar het probleem van de zorgorganisatie. Wil een zorgorganisatie geen risico lopen bij het verlenen van thuiszorg en dat op jou afschuiven? Dan is het misschien verstandig dat je op zoek gaat naar een organisatie die daar anders mee omgaat!

Een concurrentiebeding heeft weinig nut

We hebben al eens eerder geschreven over het concurrentiebeding. Zo’n concurrentiebeding is bedoeld voor werknemers, niet voor zzp’ers. Toch zetten veel bureaus dit soort passages in hun overeenkomsten en tekenen veel zzp’ers dit. Niet doen, want het levert in de praktijk veel problemen op. Het belemmert zzp’ers vooral als een cliënt over wil naar de zzp’er en de relatie met het bureau of de zorgorganisatie wil opzeggen. Pas dan komt de zzp’er er vaak achter dat dit niet zomaar mag. En is de cliënt zijn keuzevrijheid kwijt.

Bij een juridische strijd zal de zzp’er over het algemeen wel winnen, maar de vraag is of je daar het geld, de energie en de tijd voor hebt. Bureaus en opdrachtgevers rekenen erop dat een zzp’er dit niet heeft. Daardoor is het voor hen nog steeds heel effectief om zo’n passage in de overeenkomst op te nemen. Wil je je recht wel halen, dan krijg je vaak gelijk. Het komt erop neer dat jij als kleine zzp’er niet echt kunt concurreren met een groot bureau of sterke opdrachtgever. Een rechter besluit dan vaak dat er helemaal geen sprake is van verregaande concurrentie. De meeste problematiek kun je eenvoudig voorkomen door zo’n beding eruit te laten halen. Werkt de opdrachtgever of bemiddelende partij daar niet aan mee? Zoek dan een opdrachtgever of bemiddelende partij die daartoe wel bereid is.