2025: begin van een onvermijdelijke zorgcrisis
29 november 2024
Persoonlijke bezorgdheid van Edwin Jansen (initiatiefnemer SoloPartners en zorgverlener)
De zorg in Nederland staat voor een onvermijdelijke crisis. Zzp’ers, die een cruciale rol spelen in het draaiende houden van ons zorgsysteem, dreigen de zorg te worden uitgeduwd. Maar niet alleen zzp’ers zullen de gevolgen voelen. Alle zorgprofessionals worden geraakt door de maatregelen die de overheid per januari 2025 wil doorvoeren; of ze nu zelfstandig werken of in loondienst.
Ik ben Edwin Jansen, initiatiefnemer van SoloPartners maar vooral zorgverlener. Ik voel de impact van deze veranderingen diep. Als vader van een toekomstig verpleegkundige en zoon van een gepensioneerde verpleegkundige ben ik opgegroeid ‘in de zorg’. Ik ken het belang van zorgverleners in álle vormen – van reguliere medewerkers tot zelfstandig zorgprofessionals.
Mijn moeder, avond- en nachthoofd, werkte bijna 25 jaar in het ziekenhuis. Ze startte daarna een particuliere thuiszorgorganisatie om de kloof tussen ziekenhuis en thuiszorg te overbruggen. Dit initiatief groeide uit tot een grote zorgorganisatie die bekend stond om haar innovatieve benadering. Met oog voor álle zorgprofessionals. En met waardering voor de kracht van de veelal ondergewaardeerde ‘helpende’ zorgprofessionals.
Op mijn 16e begon ik in de ziekenverzorging en ben ik in een verpleegtehuis opgeleid door de Zusters der Liefde. Ik doorliep verschillende zorgopleidingen in deeltijd (MDGO-VP en HBO-V), werkte in diverse werkvelden (van psychiatrie tot gehandicaptenzorg) en in een thuiszorgorganisatie. Ik vond al snel dat je als zorgverlener te maken had met talloze regeltjes; vooral richting de zorgverzekeraars. Dit bracht me ertoe me te richten op particuliere cliënten, voornamelijk verzorgd door zzp’ers. Zij spelen immers een essentiële rol in ons zorgstelsel.
Zo’n 12 jaar geleden besloot ik SoloPartners op te richten omdat de positie van zzp’ers vaak niet wordt erkend. Met SoloPartners wil ik niet alleen zzp’ers in de zorg ondersteunen, maar uiteindelijk de patiëntenzorg beter maken. We werken eraan om iedereen in de zorg een eerlijke kans te bieden. We moeten ervoor zorgen dat ze worden gehoord, ongeacht hun werkstructuur.
SoloPartners is inmiddels uitgegroeid tot een erkende brancheorganisatie die zich volledig richt op het informeren en ondersteunen van zzp’ers in de zorg. We streven ernaar de zelfstandig zorgprofessionals een volwaardige positie te geven binnen het zorgstelsel. We merkten dat we in Den Haag niet altijd werden ‘gehoord’. Dit heeft ertoe geleid dat we, samen met andere organisaties, de Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN) hebben opgericht. We merkten dat het nodig was om, specifiek voor zorg-zzp’ers, onze vuist nog groter te maken en onze invloed nog verder te versterken. Daarom hebben we afgelopen jaar Vereniging SoloPartners opgericht. Zo kunnen we krachtiger optreden en de belangen van zorg-zzp’ers nog beter behartigen.
De regelgeving die per januari 2025 wordt ingevoerd, raakt me diep. Het treft niet alleen de zzp’ers keihard, maar ook de cliënten. Zzp’ers worden uit de zorg geweerd, terwijl de ‘duurdere’ detachering en uitzendconstructies, juist worden aangemoedigd. Deze groepen zorgprofessionals zullen niet snel overstappen naar loondienst. De voorwaarden die ze nu hebben zijn vaak veel aantrekkelijker dan die in vaste dienst. Dit beleid druist in tegen alle logica en stuwt de zorgkosten alleen maar verder op. Het versterkt de druk op het zorgsysteem, zonder oog voor de werkelijke behoeften in de zorg.
Uit ons onderzoek van 2024 ‘Balanceren tussen zorg en ondernemerschap’ blijkt dat zzp’ers in de zorg niet voor het geld kiezen. Zij kiezen voor de autonomie en de mogelijkheid om hun werk op een goede manier uit te voeren. Dit onderzoek onderstreept hoe belangrijk deze aspecten zijn voor zorgprofessionals die zelfstandig werken. Zij brengen niet alleen vakkennis, maar ook waardevolle ervaring en expertise mee. De nieuwe regelgeving negeert deze realiteit en zal ertoe leiden dat veel ervaren en goed opgeleide zorgverleners de sector verlaten. Het vertrek van deze zorgverleners betekent niet alleen een verlies van kennis en kunde, maar ook een aanzienlijke verslechtering van de zorgkwaliteit in Nederland. Veel van deze zorgprofessionals zoeken hun heil buiten de zorg. Ik hoef niet uit te leggen dat dit desastreuze gevolgen heeft voor ons zorgsysteem.
De regering en zorgorganisaties lijken zich niet volledig bewust van de gevolgen van hun keuzes. Door deze maatregelen wordt de zorg niet alleen duurder, maar ook minder toegankelijk. Wachtlijsten nemen nog meer toe, ziekenhuizen blijven vol en cliënten zullen de dupe zijn. Zorgorganisaties die nu roepen dat zzp’ers moeten vertrekken, hebben jarenlang nagelaten goed werkgeverschap te tonen. En nu, wanneer de nood het hoogst is, moeten zzp’ers het veld ruimen.
Het is een pijnlijk vooruitzicht dat mijn moeder, die zo’n belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de zorg, straks misschien niet meer de zorg krijgt die ze nodig heeft. De overheid stimuleert dat we zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Maar hoe realiseer je dat als de zorgverleners verdwijnen, het zorgsysteem tekortschiet en de zorg onbetaalbaar wordt? Ook de terminale zorg, vaak geleverd door zzp’ers, komt onder druk te staan. Mantelzorgers worden overbelast en vrijwilligers kunnen de leegte niet opvullen. Het ziekteverzuim zal toenemen door het tekort aan medewerkers, terwijl de uitstroom van zorgprofessionals groter is dan de instroom.
Het is vijf voor twaalf voor de zorg. En dan heb ik het nog niet eens gehad over het kabinetsvoornemen om de begroting voor het arbeidsmarktbeleid zorg en welzijn in 2026 en 2027 te halveren. Het kabinet zet dus niet alleen in op het verminderen van de inzet van zzp’ers…
De koers die de regering nu vaart, stevent af op een ramp. We benadrukken keer op keer: we hebben zzp’ers nodig, nu meer dan ooit. Het is tijd voor échte verandering; geen tijd voor maatregelen die de zorg verder ondermijnen, maar voor maatregelen die de zorg daadwerkelijk versterken. Als we geen actie ondernemen, zullen we de gevolgen van deze wetgeving pas echt voelen. En dan is het te laat…
Edwin Jansen
Initiatiefnemer SoloPartners en Zorgscholing | Adviseur, signalerend expert en strategisch adviseur | nog met enige regelmatig werkzaam als zorgverlener.
Geschreven door: Edwin Jansen
Link naar paginaPersoonlijke bezorgdheid van Edwin Jansen (initiatiefnemer SoloPartners en zorgverlener) De zorg in Nederland staat voor een onvermijdelijke crisis. Zzp’ers, die..Geen relevante artikelen opgegeven.